Một Loài Động Vật Có Đạo Đức - Robert Wright

“Cuốn sách thông thái và đầy chất kích não này dường như có một số mệnh tiền định rằng sẽ trở thành một tác phẩm kinh điển… Giống như cuốn Nguồn gốc các loài (On the Origins of Spicies) của Charles Darwin và cuốn The Selfish Genre của Richard Darkins.” Một loài động vật có đạo đức là cuốn sách bán chạy nhất ở Mỹ và đã được xuất bản bằng 12 thứ tiếng. Mục điểm sách của tờ báo New York Times đã bình chọn đây là một trong 11 cuốn sách hay nhất của năm 1994.

Tác giả Robert Wright khám phá nhiều khía cạnh của cuộc sống hàng ngày thông qua sinh học tiến hóa. Ông đưa ra những lời giải thích theo thuyết Darwin về hành vi và tâm lý con người, động lực và cấu trúc xã hội, cũng như mối quan hệ của con người với người yêu, bạn bè và gia đình.

Thiết chế một vợ một chồng phải chăng là điều tự nhiên dành cho đàn ông? Hoặc dành cho đàn bà? Sự ganh ghét giữa những người anh chị em ruột bắt nguồn từ đâu? Tại sao các bậc cha mẹ lại thiên vị, sủng ái một số đứa con này hơn những đứa con khác? Những lợi ích tiến hóa nào có thể được mang lại từ việc có lòng tự trọng thấp? Nguồn gốc sinh học của sự tự lừa dối là gì? Đó là một trong nhiều những câu hỏi đã khiến Một loài động vật có đạo đức trở thành một trong những cuốn sách khoa học hấp dẫn, mời gọi nhất trong những năm gần đây, đồng thời cũng là một trong những cuốn sách quan trọng nhất một cách đích thực.

Một lý do nữa để cuốn sách này được tìm đọc là để tìm ra cách sống trong một thế giới mà mục đích tồn tại là để truyền bá các gen của chúng ta một cách hiệu quả nhất có thể. Bản thân việc gửi gắm các gen vào tương lai không phải là vấn đề, nhưng thực tế sự tiến hóa không quan tâm đến hạnh phúc của chúng ta (our wellbeing) trong khi chúng ta không ngừng tìm cách sản sinh ra những thế hệ con cái, hậu duệ tốt đẹp là một viên thuốc khó nuốt. Việc lập trình tiến hóa của chúng ta cũng không được cập nhật để hỗ trợ nhu cầu của nền văn minh, và đặc biệt là của Thời đại Thông tin, thời đại mà chúng ta đang sống trong đó ngày nay.

Một loài động vật có đạo đức cung cấp những chỉ dẫn về cách sống một cuộc sống tốt đẹp, tránh được những khổ đau không đáng có và sống có ích cho xã hội, bất chấp những động lực cơ bản được lập trình trong các gen của chúng ta. Điều tương tự cũng diễn ra với những cuốn sách về sự tiến hóa.

Sự hiểu biết nhiều hơn về động cơ của tự nhiên sẽ giúp chúng ta dừng lại, và nhận ra những khoảnh khắc mà tâm lý học tiến hóa bắt buộc chúng ta hành động theo những cách mà có thể có lợi trong xã hội săn bắt hái lượm, nhưng lại có thể không có lợi trong thời đại truyền thông xã hội ngày nay, khi mà mọi thứ theo nhu cầu và mọi thứ đều được siêu kết nối.

Đây không chỉ là một trong những cuốn sách hay nhất về động cơ tiến hóa trong hành vi con người mà còn là cuốn tiểu sử hay nhất về cuộc đời của Darwin. Trong cuốn sách này cả hai đều được kết hợp. Cuốn Một loài động vật có đạo đức đã sử dụng những hiểu biết sâu sắc của Darwin về chọn lọc tự nhiên và các động cơ tiến hóa để phân tích chính cuộc đời và hành vi của Darwin.

Đây là một cuốn sách khá dễ tiếp cận và thay vì chỉ nói về tâm lý học tiến hóa một cách trừu tượng, Wright đã nỗ lực biến những điều kỳ quặc trong bản chất con người thành thứ mà chúng ta có thể sử dụng một cách thực tế và tích cực trong cuộc sống.