Hồ Thích Thiền học Án
1. Học thuật của Bác sĩ Hồ Thích thông quán Trung Tây. Sách Thần Hội Hòa Thượng Di Tập của ông khiến cả thế giới chú ý đến tư tưởng Thiền học Trung Quốc, lại càng khiến các học giả Nhật Bản đạt đến cao trào đối với nghiên cứu về vấn đề này.
2. Học thuật giới Nhật Bản trọng thị học vấn của Bác sĩ Hồ Thích cũng như quan tâm đến phương pháp và thái độ nghiên cứu của ông. Thuở sinh tiền Bác sĩ Hồ Thích có ba người bạn văn hóa là ba giáo sư Nhật Bản lừng danh: Một vị đã khứ thế là Suzuki Daisetz Tiên sinh đã từng cùng Bác sĩ Hồ Thích triển khai luận chiến liên hệ đến sơ kỳ Thiền Tông sử Trung Quốc. Còn hai vị tiên sinh kia là Iriya Yoshitaka và Yanagida Seizan, đều đã từng cùng Bác sĩ Hồ Thích trao đổi thư tín đối luận về Thiền học.
3. Yanagida Seizan Tiên sinh là đương đại quyền uy của Phật Học Nhật Bản. Ông thức tỉnh người đời, nhấn mạnh sự thành tựu về nghiên cứu sơ kỳ Thiền Tông sử của Bác sĩ Hồ Thích cũng như nhận thức rằng Bác sĩ Hồ Thích vào cuối đời vùi đầu vào việc nghiên cứu Thiền sử, cho nên chưa hoàn thành chuẩn bị chấp bút quyển hạ của sách Trung Quốc Triết học Sử Đại cương. Nãi Dương nhớ lại cách nhìn này, cho nên xin phép đem các luận trước Thiền học của Bác sĩ Hồ Thích, xếp đặt có hệ thống cũng như chỉnh lý, thu thành một thiên, lấy tựa đề là Hồ Thích Thiền học Án. Hồ Thích Kỷ niệm Quán của Trung ương Nghiên cứu Viện nghe được tin này, vui lòng trợ giúp.
4. Thiết kế sách Hồ Thích Thiền học Án chỉ nhằm tiện lợi nghiên cứu đủ để đại biểu vị tri thức nhân đa dạng này của Trung Quốc cận đại học vấn. Bác sĩ Hồ Thích từng nói: “Muốn thu hoạch gì, thì phải vun trồng thế nào”. Nãi Dương vừa biên tập vừa học hỏi, cũng như công tác của người làm vườn, mong các hiền giả trong cũng như ngoài nước không hẹp lượng chỉ giáo!
5. Yanagida Seizan Tiên Sinh chủ biên sách này, đặc biệt tuyển chọn thiên “Bác sĩ Hồ Thích và nghiên cứu sơ kỳ Thiền Tông Sử Trung Quốc” làm giải đề thông quán. Iriya Yoshitaka Tiên sinh nhiệt tâm duyệt lại, còn viết thêm một thiên “Nhớ Hồ Thích Tiên sinh”, khiến người ta cảm động. Ngoài ra, còn nhờ Mao Tử Thủy Tiên sinh đai biểu trước tác quyền của Bác sĩ Hồ Thích, đồng ý dẫn dụng di trước của Bác sĩ. Đài Loan Chính Trung Thư Cục từ khởi nguyên hợp tác với Nhật Bản Trung Văn Xuất Bản Xã trong việc san hành. Chỉ việc này thôi cũng xin hết sức thâm tạ!
Nguyện đem sách này kính dâng hương linh Bác sĩ Hồ Thích trên trời!
Lý Nãi Dương cẩn chí.
3/1/1975 tại Kinh Đô
Mục lục
HỒ THÍCH THIỀN HỌC ÁN
I. Bồ-đề-đạt-ma khảo (Một chương của Trung Quốc Trung cổ Triết học Sử)
ĐÀN KINH KHẢO
II. Đàn Kinh Khảo (1) (Bạt Tào Khê Đại sư Biệt truyện)
III. Đàn Kinh khảo (2) (Ghi về Lục Tổ Đàn Kinh bản Bắc Tống)
THIỀN TÔNG THẾ HỆ THỜI ĐẠI BẠCH CƯ DỊ
IV. Thiền tông Thế hệ Thời đại Bạch Cư Dị
V. Hà Trạch Đại sư Thần Hội truyện
LĂNG-GIÀ SƯ TƯ KÝ TỰ
VI. Lăng-già Sư tư ký Tự
VII. Lăng-già tông khảo
PHỤ LỤC
I. Từ các bản dịch nghiên cứu Thiền pháp Phật giáo
II. Thiền học Cổ sử khảo
III. Luận về Cương lĩnh của Thiền tông Sử
IV. Hải ngoại Độc thư Tạp ký
Thiền đạo tu tập
Những người Tây phương nhiệt thành nghiên cứu Thiền thường thấy rằng, sau khi cái quyến rũ ban đầu đã mòn mỏi, những bước tiếp tục cần thiết để theo đuổi nó một cách đứng đắn trở thành chán nản và vô hiệu quả. Cái kinh nghiệm Ngộ thì tuyệt diệu thật, nhưng vấn đề chủ yếu là, làm thế nào để thể nhập vào kinh nghiệm ấy? Vấn đề nắm bắt “nàng phù thủy Thiền” khiêu khích này đối với đa số những người hâm mộ Thiền ở Tây phương vẫn chưa được giải quyết.
Ấy là bởi vì việc nghiên cứu Thiền ở Tây phương vẫn còn trong giai đoạn vỡ lòng, và các người học vẫn còn lẩn quẩn trong cái vùng mơ hồ giữa việc “quan tâm đến” và “hiểu” Thiền. Đa số họ chưa đạt đến mức chín chắn trong việc nghiên cứu để họ có thể thực sự tu tập Thiền, chứng đắc Thiền, và biến Thiền thành cái sở hữu thâm sâu nhất của họ.
Bởi vì Thiền, tự bản tính và ở các mức độ cao, không phải là một triết học, mà là một kinh nghiệm trực tiếp mà người ta phải thâm nhập bằng cả con người mình, mục tiêu đầu tiên phải là nhằm để đạt đến và thể hiện kinh nghiệm Thiền. Để thể hiện cái kinh nghiệm tối thượng này, hay là Ngộ, ta cần phải hoặc là thâm tín một Thiền sư đã đắc pháp, hoặc là tiếp tục phấn đấu một mình bằng cách nghiên cứu và tu tập thực sự.
Với hy vọng tăng tiến một kiến thức về Thiền và giúp cho những người vẫn hằng tìm kiếm chỉ nam thực tập được dễ dàng hơn, tôi tuyển chọn, dịch, và trình bày ở đây một số tự truyện và pháp ngữ ngăn ngắn của các Thiền sư vĩ đại, từ các tài liệu cổ xưa lẫn cận đại, mà mặc dù rất phổ thông bên Đông phương, bên Tây phương lại không được biết đến lắm. Từ nội dung của những tài liệu này, ta có thể có được một hình ảnh về đời sống và hành trạng của các Thiền sư, nhờ thế hiểu rõ hơn Thiền đã được thực sự tu tập như thế nào. Vì không ai đủ tư cách hơn những Thiền sư đã đắc pháp này để đối trị với vấn đề tu tập Thiền. Do đó, theo gương và chỉ thị của họ là con đường đúng và an toàn nhất để tu tập Thiền. Chính vì lý do này mà tôi giới thiệu các pháp ngữ của bốn Thiền sư Trung Hoa lẫy lừng là Hư Vân, Tông Cảo, Bác Sơn và Hám Sơn.
Ngoài những đề nghị và phê bình của riêng tôi về việc tu tập Thiền, mà độc giả có thể thấy ở phần đầu Chương II, tôi cũng đưa ra một cái nhìn khái quát về các phương diện cốt yếu của Thiền ngay ở phần đầu sách. Hy vọng rằng sau khi đọc chương đầu, độc giả có thể có được một khái quát sâu xa hơn về Thiền, nhờ thế có thể theo đuổi việc nghiên cứu của mình dễ dàng hơn trước nhiều. Tuy nhiên, người mới đến với Phật giáo có thể gặp phải đôi khó khăn. Mặc dù tổng quát thì sách này có tính cách nhập môn, nhưng có lẽ về một số vấn đề và trên các phương diện nào đó của việc nghiên cứu Thiền, nó chuyên biệt hơn một số sách khác hiện có bằng Anh ngữ.
Chương III, “Bốn nan đề của Thiền”, vốn là một tiểu luận về “bản chất của Thiền” đăng trong tờ Philosophy East and West, số tháng giêng 1957, do Đại học Hawaii xuất bản. Với vài thay đổi nhỏ, bài đó bây giờ được cho vào sách này. Tôi tin rằng bốn vấn đề bàn luận trong đó rất là quan trọng cho việc nghiên cứu Thiền.
Chương IV, “Phật và Thiền định”, vốn được viết dưới hình thức một giảng thoại, đọc trong một cuộc hội thảo tại Đại học Columbia, vào 1954, theo lời mời của Tiến sĩ Jean Mahler. Bài đưa ra một số giáo lý căn bản của Phật giáo và vài nguyên tắc cốt yếu làm căn bản cho việc tu tập Thiền định mà có lẽ chưa được giới thiệu đầy đủ cho Tây phương.
Vì nhiều thành ngữ và từ ngữ Thiền quá khó nếu không nói là không tài nào dịch được, mặc dù một số học giả cho là hoàn toàn bất khả diễn dịch, tôi đã phải, trong một vài thí dụ, dùng đến lối dịch thoát. Một số chữ Nhật như “koan” tức là Công án, “Satori” tức là Ngộ, “Zen” tức là Thiền... hiện giờ đã được ổn định và thông dụng bên Tây phương, và chúng cũng được dùng trong sách này, cùng với nguyên ngữ Trung Hoa. Phương pháp La Mã hóa những chữ Hán sử dụng trong sách được dựa theo hệ thống Wade-Giles. Tôi cũng bỏ tất cả các dấu của chữ Hán và Sanskrit trong bản văn vì chúng chỉ tổ làm các độc giả thông thường bối rối và không cần thiết đối với các học giả Hoa ngữ và Sanskrit, vì họ sẽ nhận ra được ngay nguyên ngữ Trung Hoa và chữ Devanagiri.
Tôi xin được thâm tạ ông George Currier, cô Gwendolyn Winsor, bà Dorothy Donath và tiện nội, Hsiang Hsiang, tất cả đã trợ giúp tôi rất nhiều trong việc viết tiếng Anh, chuẩn bị, in và đánh máy bản thảo và đã đưa ra những đề nghị và phê bình rất có giá trị về tác phẩm này. Tôi cũng xin cảm tạ người bạn cũ, ông P. J. Gruber, đã luôn luôn trợ giúp và khuyến khích.
Là một người Trung Hoa tị nạn, tôi cũng xin cảm tạ tất cả các bằng hữu Hoa Kỳ của tôi và cả hai Cơ sở Bollingen và Cơ sở Nghiên cứu Á Đông đã rộng lượng giúp tôi cơ hội tiếp tục công việc và nghiên cứu đạo Phật ở Mỹ quốc đây. Tôi thật mang ơn họ vô cùng.
New York City, tháng 3, 1959
Chang Chen-Chi
Mục lục
TỰA CỦA DỊCH GIẢ
LỜI TỰA CỦA TÁC GIẢ
CHƯƠNG I: BẢN CHẤT CỦA THIỀN
PHONG CÁCH THIỀN VÀ NGHỆ THUẬT THIỀN
CỐT TỦY CỦA THIỀN: KHẢO SÁT BA PHƯƠNG DIỆN CHÍNH YẾU CỦA TÂM
BỐN ĐIỂM CỐT YẾU TRONG PHẬT GIÁO THIỀN TÔNG
CHƯƠNG II: THIỀN ĐẠO TU TẬP
KHÁI QUÁT VỀ SỰ TU TẬP THIỀN
TU TẬP THIỀN BẰNG CÁCH QUÁN TÂM TRONG TĨNH LẶNG
TU THIỀN BẰNG CÁCH THAM CÔNG ÁN
PHÁP NGỮ CỦA BỐN THIỀN SƯ
TỰ TRUYỆN CỦA NĂM THIỀN SƯ
CHƯƠNG III: BỐN NAN ĐỀ CỦA THIỀN
THIỀN VÀ PHẬT GIÁO ĐẠI THỪA
“TỨ LIỆU GIẢN” CỦA LÂM TẾ
CHƯƠNG IV: PHẬT VÀ THIỀN ĐỊNH
BA PHƯƠNG DIỆN CỦA PHẬT SO VỚI SÁU PHƯƠNG THỨC TƯ TƯỞNG CỦA CHÚNG SINH
Đảm bảo chất lượng
Miễn phí vận chuyển
Mở hộp kiểm tra nhận hàng
Cam kết 100% chính hãng
Miễn phí giao hàng từ 250k (nội thành HCM), và từ 500k (ngoại thành HCM và tỉnh)
Hỗ trợ từ thứ 2 đến thứ 7 (8h - 18h)
Hoàn tiền
111%
nếu hàng giả
Mở hộp
kiểm tra
nhận hàng
Đổi trả trong
7 ngày
